Pozornie prosty przypadek wolności religijnej w więzieniach może mieć daleko idące konsekwencje dla bezbronnych pacjentów korzystających z Medicaid – federalnego programu ubezpieczenia zdrowotnego dla Amerykanów o niskich dochodach. Skupiono się na sprawie Landor przeciwko Departamentowi Więziennictwa Luizjany, w której rastafarianin został w więzieniu przymusowo ogolony wbrew swoim przekonaniom religijnym.
Choć niemal jednomyślnie utrzymuje się, że urzędnicy więzienia stanowego Luizjana naruszyli prawa Damona Landora wynikające z ustawy o gruntach religijnych i osobach zinstytucjonalizowanych (RLUIPA), zmuszając go do ogolenia głowy, Sąd Najwyższy koncentruje się na węższym aspekcie prawnym: czy Landor faktycznie może sądzić tych urzędników za wykroczenie? Ta konkretna kwestia zależy od złożonych zasad dotyczących dotacji federalnych dla stanów i ich wpływu na indywidualne procesy sądowe.
Złożony labirynt prawny:
Sprawa uwydatnia kontrowersyjny aspekt prawa dotyczący sposobu, w jaki prawo federalne reguluje stany. Sądy federalne ogólnie orzekły, że warunki związane z dotacjami federalnymi, takie jak wymagania RLUIPA dotyczące wolności religijnej w więzieniach, wiążą przede wszystkim stany otrzymujące te fundusze, a nie poszczególnych pracowników rządowych, którzy mogą naruszać te warunki.
Ta zasada prawna wywodzi się z ograniczeń Konstytucji dotyczących bezpośrednich poleceń Kongresu dla rządów stanowych. Kongres może jednak zachęcać stany do przestrzegania pewnych zasad, dołączając warunki do finansowania federalnego. Sąd Najwyższy w przeszłości podtrzymał tę praktykę, ale wydaje się gotowy do ponownego rozważenia jej granic.
Poza stawkami więziennymi:
Sędzia Neil Gorsuch, który napisał większość w podobnej wcześniejszej sprawie (Medina przeciwko Planned Parenthood ), zasygnalizował swój zamiar ograniczenia zdolności Kongresu do egzekwowania tych warunków w drodze prywatnych procesów sądowych. Jego obawy przypominają te wyrażone przez kilku republikańskich sędziów podczas wystąpień ustnych w sprawie Landora: czują się niezręcznie, zezwalając obywatelom na bezpośrednie pozywanie pracowników rządowych za rzekome naruszenia dotacji federalnych.
Jeśli tendencja ta utrzyma się w sprawie Landor, może to znacznie osłabić ochronę prawną zapewnianą pacjentom Medicaid w całym kraju.
Medicaid, największy federalny program opieki zdrowotnej dla Amerykanów o niskich dochodach, w dużej mierze opiera się na tych „warunkach” nałożonych na stany akceptujące fundusze federalne. Warunki te definiują szeroki zakres praw pacjenta, od dostępu do usług w zakresie zdrowia psychicznego po ochronę przed molestowaniem w domach opieki. Jeśli Sąd Najwyższy będzie kontynuował tę ścieżkę ograniczania prywatnych pozwów jako mechanizmów egzekwowania prawa, może to ograniczyć zdolność pacjentów Medicaid do kwestionowania naruszeń ich praw w systemie.
Dlaczego teraz? Sprawa wymykająca się logice:
Niezwykłe w sprawie Landor jest to, że sądy niższej instancji konsekwentnie podtrzymywały te same wnioski prawne, które obecnie wydają się dojrzałe do sprawdzenia przez Sąd Najwyższy. Nie jest jasne, dlaczego sędziowie wybrali tę konkretną i pozornie rażącą sprawę do zmiany już ustalonej praktyki, poza tym, że ich ostatecznym celem jest osłabienie siły finansowej rządu federalnego i ograniczenie zdolności Kongresu do ochrony praw jednostek poprzez warunki finansowania Medicaid.
Sprawa Landor może wydawać się ograniczona do więzień, ale jej potencjalny oddźwięk może sięgać daleko poza te mury, pozostawiając bezbronnych pacjentów Medicaid z mniejszymi możliwościami prawnymi, aby zapewnić im opiekę i ochronę wymaganą przez prawo federalne.
